راهداری یکی از بخش های حیاتی در سیستم حمل ونقل است که به نگهداری، تعمیر و خدمات رسانی به جاده ها و راه ها می پردازد. ساخت راه ها تنها آغاز مسیر است؛ آنچه اهمیت بیشتری دارد، حفظ کیفیت و ایمنی راهها پس از بهره برداری است. برای این منظور از ماشین آلات راهداری استفاده میشود که هر یک وظایف خاصی مانند پاکسازی، تعمیرات، برفروبی یا بهبود سطح جاده را بر عهده دارند.
وظایف ماشین آلات راهداری
ماشین آلات راهداری نقش گستردهای در بهبود ایمنی و افزایش طول عمر راه ها ایفا میکنند. مهمترین وظایف آنها عبارتاند از:
- پاکسازی جاده ها: جمع آوری برف، زباله، نخاله و گلولای از مسیر.
- نگهداری پیشگیرانه: ترمیم های موضعی، پر کردن چاله ها و جلوگیری از خرابی های بزرگ.
- خدمات اضطراری: بازگشایی جاده پس از رانش، ریزش کوه یا بارش سنگین برف.
- خدمات ایمنی: خط کشی، نصب علائم و تجهیزات برای افزایش ایمنی عبور و مرور.
گروه بندی ماشین آلات راهداری
ماشین آلات راهداری معمولاً به دو گروه تقسیم میشوند:
- ماشین آلات سبک و چندمنظوره: برای پروژه های کوچک، معابر شهری و کارهای با دقت بالا مورد استفاده قرار میگیرند.
- ماشین آلات سنگین و تخصصی: برای عملیات گسترده و سنگین در جاده های اصلی و بین شهری به کار میروند.
معرفی ماشین آلات سبک و چندمنظوره
۱. مینی لودر
مینی لودر دستگاهی کوچک که توسط شرکت فوریوز ساخته شده است که به دلیل اندازه جمع و جور و توان مانور بالا، کاربرد زیادی در پروژه های راهداری شهری دارد. این ماشین مجهز به باکت بوده و برای جابجایی شن و ماسه، بارگیری مصالح، تسطیح بخش های کوچک جاده و حتی برفروبی معابر مورد استفاده قرار میگیرد. تنوع تجهیزات قابل نصب روی آن، مینی لودر را به یک دستگاه چندکاره در راهداری تبدیل کرده است.
۲. مینی بیل مکانیکی
مینی بیل مکانیکی نسخه کوچکتر بیل های مکانیکی بزرگ است که برای کار در فضاهای محدود طراحی شده است. در راهداری، از این ماشین برای حفر کانال های زه کشی، لایروبی جوی ها، جمع آوری نخاله و انجام تعمیرات موضعی راه ها استفاده میشود. این دستگاه به دلیل وزن کم، مصرف پایین و قابلیت حمل آسان، انتخابی ایده آل برای عملیات سبک و سریع است.
۳. جاروی خیابانی
جاروی خیابانی یکی از ماشین آلات کاربردی در راهداری شهری است که برای نظافت سطح راه ها، جمع آوری گرد و غبار و زباله ها استفاده میشود. این ماشین علاوه بر بهبود جلوه معابر، باعث افزایش ایمنی و کاهش خطرات ناشی از وجود موانع یا آلودگی در سطح جاده میشود. برخی مدل ها مجهز به سیستم شست وشوی سطح نیز هستند و در معابر پرتردد عملکرد مؤثری دارند.
معرفی ماشین آلات راهداری سنگین و تخصصی
راهداری به عنوان یکی از ارکان اساسی در حوزه حمل ونقل و زیرساخت های عمرانی، نقش حیاتی در حفظ ایمنی و پایداری جاده ها ایفا میکند. با توجه به گستردگی شبکه های راهی و شرایط متغیر جوی و ترافیکی، استفاده از ماشین آلات سنگین و تخصصی به عنوان ابزارهای کارآمد و ضروری اجتناب ناپذیر است. این تجهیزات نه تنها سرعت و کیفیت عملیات راهداری را افزایش میدهند، بلکه موجب کاهش هزینه ها و بهبود ایمنی کاربران جاده میشوند.
۱. گریدر
گریدر از مهمترین ماشین آلات سنگین راهداری است که برای تسطیح و یکنواخت سازی سطح جاده به کار میرود. این ماشین در نگهداری راه های خاکی و شوسه اهمیت ویژه ای دارد، زیرا سطح ناهموار را صاف کرده و عبور خودروها را ایمن تر میکند. همچنین در زمستان از گریدر برای برف روبی مسیرهای طولانی و وسیع استفاده میشود.
2.ماشین نمک پاش
نمک پاش دستگاهی است که در راهداری زمستانی به منظور پخش یکنواخت نمک یا مواد یخ زدا روی سطح جاده به کار میرود. این عمل مانع از یخزدگی و لغزندگی جاده شده و ایمنی عبور و مرور را افزایش میدهد. نمک پاش ها میتوانند روی کامیون نصب شوند یا به صورت یدک کش مورد استفاده قرار گیرند و در مسیرهای برون شهری کاربرد فراوانی دارند.
۳. برفروب
برفروب دستگاهی تخصصی است که برای پاکسازی سریع برف از سطح جاده ها به کار میرود. این ماشین معمولاً دارای تیغه جلویی بزرگ است که برف را به کنار جاده هدایت میکند. برخی از مدل ها قابلیت پرتاب برف به فاصله دورتر را دارند. برفروبها یکی از حیاتی ترین ماشین آلات راهداری در مناطق سردسیر محسوب میشوند.
۴. غلتک
غلتک ماشینی سنگین است که برای متراکم سازی و تثبیت خاک، شن یا آسفالت استفاده میشود. در راهداری، این دستگاه بیشتر برای ترمیم بخش های آسیب دیده جاده یا کوبیدن آسفالت در تعمیرات موضعی به کار میرود. وزن زیاد و طراحی غلطک های فلزی یا لاستیکی، آن را به ابزاری کارآمد برای افزایش استحکام سطح راه تبدیل کرده است.
ماشین آلات راهداری مجموعه ای متنوع از تجهیزات سبک و سنگین هستند که هرکدام نقشی اساسی در حفظ کیفیت و ایمنی جاده ها دارند. ماشین های سبک مانند مینی لودر، مینی بیل مکانیکی و جاروی خیابانی بیشتر در فضاهای محدود و شهری به کار میروند، در حالی که ماشین های سنگین مانند گریدر، نمکپاش، برفروب و غلتک برای عملیات گسترده در مسیرهای بین شهری ضروریاند. ترکیب به کارگیری این دو گروه، راهکاری مؤثر برای نگهداری پایدار جاده ها و ارتقای سطح ایمنی شبکه حمل ونقل کشور است.